Teknogirişim şirketlerinde çalışanlara yönelik önemli bir teşvik uygulamaya konuldu. Ağustos ayında yürürlüğe giren kanunla teknogirişim şirketlerince çalışanlara bedelsiz veya indirimli verilen hisse senetlerinin, işçinin yıllık ücretine karşılık gelen kısmı vergiden istisna olacak. Kanunda belirlenen sürelerden önce hisselerin satılması halinde, istisna tutulan vergi gecikme faiziyle geri alınacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı tebliğ ile söz konusu teşvikin nasıl uygulanacağına açıklık getirildi.
Kanuna göre, işveren tarafından işçiye yapılan her türlü ödeme “ücret” olarak kabul ediliyor. Ödemenin hangi adla yapıldığının bir önemi bulunmuyor. Dolayısıyla işverenlerce işçiye bedelsiz veya indirimli olarak hisse senedi verilmesi de “ücret” olarak değerlendiriliyor ve ücret gibi vergilendiriliyor.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de teknoloji şirketleri, kritik personel başta olmak üzere çalışanlarına bedelsiz veya indirimli olarak hisse senedi vererek şirkete ortak ediyorlar. Böylece hem şirkete aidiyet güçlendiriliyor, hem de şirketin gelecekteki büyümesinden çalışanların da yararlanması sağlanıyor.
HİSSEYİ 12 YILDAN ÖNCE ELDEN ÇIKARTANLARDAN VERGİ GERİ ALINACAK
Yeni düzenlemeye göre, teknogirişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce çalışanlara bedelsiz veya indirimli olarak verilen hisse senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna olacak.
Çalışanların, bu şekilde elde ettikleri hisse senetlerini 3 tam yıl içerisinde elden çıkarması halinde istisna edilen verginin tamamı, 4 ila 6 yılda elden çıkartılması halinde verginin yüzde 75’i, 7 ila 12 yılda elden çıkartılması halinde ise yüzde 25’i gecikme faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecek. İstisna nedeniyle zamanında alınmayan vergilere ilişkin 5 yıllık zamanaşımı süresi, hisse senetlerinin işçi tarafından elden çıkartıldığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlayacak.
VERGİ İSTİSNASININ ŞARTLARI NELERDİR?
Söz konusu vergi istisnası uygulanabilmesi için gerekli şartlar şöyle:
– Çalışanlarına hisse senedi veren şirket Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre teknogirişim şirketi niteliğine sahip olmalı.
– Çalışanlara verilecek hisse senetlerinin vergi istisnasına konu edilecek kısmı, işçinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşamayacak.
– İşverence verilen hisse senetleri belli süre elde tutulmalı. Süresinden önce hisselerin elden çıkartılması halinde, istisna tutulan vergi geri alınır.
– İşverenin de içinde bulunduğu şirketler topluluğundaki diğer şirketlerin hisse senetlerinin verilmesi durumunda da istisnadan yararlanılabilecek.
ÖNCEKİ PAY DEVİRLERİNE MUAFİYET UYGULANMAYACAK
Kanun yürürlüğe girmeden önce teknogirişim şirketlerince çalışanlara verilen hisseler için vergi muafiyeti uygulanmayacak.
UYGULAMANIN NASIL OLACAĞI ÖRNEKLERLE ANLATILDI
Tebliğde, vergi istisnasının nasıl uygulanacağına ilişkin detaylı örneklere yer verildi. Örneğin, işverence çalışana 30 Eylül 2024 tarihinde rayiç değeri 500.000 TL olan hisse senedi verildi. Çalışanın yıllık brüt ücreti 600.000 TL olduğu için hisse senedinin tamamı vergiden istisna olacak.
Yıllık brüt ücreti 1.200.000 TL olan kişiye 1,5 milyon liralık hisse verildiğinde, hissenin 1,2 milyon liralık kısmı vergiden istisna olacak. Kalan 300 bin liralık kısım net ücret olarak değerlendirilecek ve önce bunun brüt tutarı hesaplanacak. Brüt tutar üzerinden de ödemenin yapıldığı aydaki gelir vergisi dilimine göre vergi kesilecek.
İŞÇİ HİSSEYİ 12 YILDAN ÖNCE SATARSA VERGİSİ İŞVERENDEN ALINACAK
İşçi işverenden aldığı hisseyi örneğin 3 yıl içinde satarsa istisna tutulan verginin tamamı gecikme faiziyle geri alınacak. İşçi, hisseyi sattığını vergi dairesine kendisi bildirmekle yükümlü olacak. Vergi dairesi ise hesaplanan vergiyi işverenden tahsil edecek.
İşçi o sürede işyerinden ayrılmışsa da vergiyi işveren ödeyecek. İleride doğacak vergiyi ödemek istemeyen işverenlerin çalışanlardan taahhütname alması gündeme gelebilir.
