İsrail-Lübnan hattında günlerdir süren gerilim, İsrail’in Lübnan’a kara operasyonu başlattığını duyurmasıyla daha yükselmişti. Dün akşam saatlerinde ise gözler İran-İsrail hattında çevrildi.
İran, İsrail’e yüzlerce füzeyle saldırdı. Bu, İran’ın Nisan ayında İsrail’e yüzlerce füze ve insansız hava aracı fırlatmasının ardından bu yıl gerçekleştirdiği ikinci saldırı.
Saldırılardan yaklaşık bir buçuk saat sonra İsrail askeri yetkilileri, saldırıların sona erdiğini ve İran tehdidinin kalmadığını söylese de ne kadar hasar meydana geldiği hala belirsiz.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, dün akşam saldırıdan 4 saat sonra yaptığı açıklamasında İran’ın saldırısının “sonuçları” olacağını söyledi. Dün geceden bu yana yaşananlarla ilgili neler biliniyor?
İran’ın saldırısının ölçeği neydi?
İsrail ordusu, İran’ın İsrail’e doğru yaklaşık 180 füze fırlattığını söyledi. Bu, yaklaşık 110 balistik füze ve 30 seyir füzesinin İsrail’e doğru ateşlendiği Nisan ayındaki saldırıdan biraz daha büyük bir saldırı anlamına geliyor.
İsrail televizyonunun yayınladığı görüntülerde, yerel saatle 19:45’ten kısa bir süre önce Tel Aviv bölgesinin üzerinde uçan bazı füzeler görülüyordu.
İsrailli bir güvenlik yetkilisi, füzelerin çoğunun İsrail hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü söylerken, Kudüs’teki BBC muhabiri, bazı askeri üslerin vurulmuş olabileceğini ve restoranların ve okulların vurulduğunu söyledi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu, mermilerin yüzde 90’ının hedeflerine ulaştığını ve hipersonik füzelerin ilk kez kullanıldığını söyledi. Kaynaklar, üç İsrail askeri üssünün hedef alındığını söyledi.
İsrailli yetkililer Salı günkü hava saldırıları sonucunda herhangi bir ciddi yaralanma bildirmedi.
İran neden İsrail’e saldırdı?
İran Devrim Muhafızları Ordusu, saldırıların İsrail’in bölgedeki en üst düzey komutanlarını öldürmesine yanıt olarak yapıldığını söyledi.
27 Eylül’de Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İran Devrim Muhafızları Ordusu komutanı Abbas Nilforoshan’ın öldürülmesinden bahsedildi. Ayrıca Temmuz ayında Tahran’da Hamas lideri İsmail Haniye’nin öldürülmesine de değinildi.
Üst düzey bir İranlı yetkili, Reuters’a verdiği demeçte, saldırı emrini İran dini lideri Hamaney’in verdiğini söyledi.
İsrail, İran’ın varoluşsal bir tehdit oluşturduğuna inanıyor ve yıllarca Tahran’a karşı gizli operasyonlar yürüttü.
İsrail’in “Demir Kubbe” isminde gelişmiş bir hava savunma sistemi var. Bu, Hamas ve Hizbullah tarafından atılan kısa menzilli roketleri engellemek için tasarlandı.
Demir Kubbe, Nisan ayında İran’ın son saldırısının bazı unsurlarına karşı savunma için kullanılırken, ülkenin “katmanlı” savunma sistemlerinin diğer unsurları için dün kullanıldı.
ABD ve İsrail tarafından ortak üretilen bir sistem olan David’s Sling, orta ve uzun menzilli roketlerin yanı sıra balistik ve seyir füzelerini engellemek için kullanılıyor. İsrail’in Arrow 2 ve Arrow 3 önleyicileri de var.
ABD Başkanı Joe Biden, füze saldırısının ardından ABD’nin İsrail’e desteğini yeniden teyit etti ve saldırıyı “etkisiz” olarak nitelendirdi.
Bölgedeki güçlerine “İsrail’in savunmasına yardım etmelerini” ve İran füzelerini düşürmelerini emretti.
Pentagon sözcüsü, ABD Donanması muhriplerinin İsrail’e doğru giden İran füzelerine karşı yaklaşık bir düzine füze önleyici ateşlediğini söyledi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de ABD tarafından gerçekleştirilen “birden fazla” füze önleyiciyi doğrulayarak “İran’ın bu çirkin saldırganlık eylemini” kınadı.
BBC, İngiltere savaş uçaklarının Salı günü, Nisan ayında olduğu gibi İsrail’e destek verdiğini bildirdi.
Fransa ve Japonya, İran’ın saldırılarını kınadı ve tüm tarafları gerilim tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı.
Netanyahu, İran’ın “büyük bir hata” yaptığını ve “bunun bedelini ödeyeceğini” söyledi.
İsrail ordu özcüsü Daniel Hagari, “Planlarımız var ve karar verdiğimiz yer ve zamanda harekete geçeceğiz” dedi.
İran Devrim Muhafızları, İsrail misilleme yaparsa Tahran’ın tepkisinin “daha yıkıcı” olacağını söyledi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkesinin İsrail’in saldırganlığına karşı meşru haklar temelinde misillemede bulunduğunu söyleyerek “Saldırgan değiliz ancak tehditlere karşı kararlıyız. İran’la çatışmaya girmeyin.” dedi.
Bu arada, İsrail ordusu, gece boyunca Beyrut’ta Hizbullah hedeflerine karşı yeni hava saldırıları düzenledi.
