Merkezi yönetim bütçesinin ardından Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2025 yılı bütçesi de belli oldu, 2024 yılı bütçe hedefleri ise revize edildi. SGK’nın 2025 yılı bütçesine göre, kurumun gelirleri yüzde 27 artışla 4,7 trilyon liraya, giderleri ise yüzde 35 artışla 5,2 trilyon liraya çıkacak. SGK’nın 2025 yılındaki açığı ise bu yılki gerçekleşme tahminine göre yüzde 223 oranında artarak 551,8 milyar lira öngörüldü.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Merkezi yönetim bütçesinde 2025 yılında 12,8 trilyon lira gelire karşılık, 14,7 trilyon lira harcama öngörülüyor. SGK’nın gelecek yılki bütçesi, merkezi yönetim bütçesinin 3’te 1’ine karşılık geliyor.
ASGARİ ÜCRETE AZAMİ YÜZDE 25 ZAM
Sosyal Güvenlik Kurumu’na 4/a (SSK) ve 4/b’liler (BAĞ-KUR) için ödenen primler doğrudan asgari ücret üzerinden belirleniyor. SGK’nın 2024 sonunda 2 trilyon 743,2 milyar lira tahmin edilen prim gelirlerinin 2025 yılında 3 trilyon 522,9 milyar liraya ulaşması bekleniyor. Prim gelirlerinde yüzde 28,4 oranında artış öngörüldü.
Prim gelirlerindeki yüzde 28 oranında artışın bir kısmının istihdamdaki artıştan kaynaklanacağı varsayıldığında, SGK’nın prim gelirleri hedefi belirlenirken, 2025 yılı asgari ücret zammının yaklaşık yüzde 25 olarak öngörüldüğü anlaşılıyor.
Elbette asgari ücret zammı bu tutarın üzerinde de olabilir. Ancak, SGK bütçesi hedeflerinin asgari ücrete yüzde 25 zamma göre hazırlandığı görülüyor.
EMEKLİ AYLIĞI ÖDEMELERİNDE YÜZDE 38 ARTIŞ
SGK’nın gelecek yıl yapacağı emekli aylığı ödemelerinin 2024 yılına göre yüzde 38 oranında artışla 3,7 trilyon liraya, sağlık harcamalarının ise yüzde 31 artışla 1,3 trilyon liraya ulaşması bekleniyor.
Emekli aylığı ödemelerinde yüzde 38 artış olması, emekli aylıklarının bu oranda artacağı anlamına gelmiyor. Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenlerin gelecek yıl verenlere göre yüzde 32 oranında daha yüksek aylık alacak olması nedeniyle bu yılın sonuna kadar emeklilik başvurusu yapanların sayısında artış bekleniyor. Bunun da emekli aylığı harcamalarını artıracağı tahmin ediliyor.
SGK’NIN 2024 YILI AÇIĞI BEKLENENDEN AZ OLACAK
Geçen yıl hazırlanan bütçede SGK’nın 2024 yılında 3,3 trilyon lira gelire karşılık 3,7 trilyon lira harcama yapması ve 385,7 milyar lira açık vermesi öngörüldü.
Yıl içindeki gerçekleşmelere bakarak revize edilen hedeflere göre ise SGK’nın bu yılın sonunda 3,7 trilyon lira gelire karşılık, 3,9 trilyon lira harcama yapması ve açığının 170,5 milyar liraya düşeceği tahmin ediliyor. SGK’nın açığının düşmesinde prim gelirlerindeki artış etkili oldu. Başlangıçta 2,5 trilyon lira prim geliri öngörülürken, yıl sonu gerçekleşmesinin 2,7 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.
EMEKLİ AYLIĞI HARCAMALARI BÜTÇEDEKİ HEDEFLERE UYGUN
Başlangıçta 2024 yılında 2 trilyon 670,2 milyar lira emekli aylığı ödemesi öngörüldü. Yıl sonunda ise sadece 30 milyar liralık sapmayla 2 trilyon 700,5 milyar lira emekli aylığı harcaması bekleniyor.
SAĞLIK HARCAMALARI BÜTÇE HEDEFLERİNİ AŞTI
SGK’nın 2024 yılı sağlık harcamaları başlangıçta 851,3 milyar lira olarak öngörülmesine karşın, yıl sonu gerçekleşmesinin 978,2 milyar lira olması bekleniyor.
Sağlık harcamasının bütçedeki hedefleri aşacak olması SGK’nın 2024 yılı açığının daha da düşmesini engelledi. Sağlık harcamaları hedeflendiği gibi gerçekleşseydi 2024 yılı açığı 170,5 milyar liranın da altına düşerek 43 milyar lirada kalacaktı.
BÜTÇEDEN SGK’YA 2,2 TRİLYON LİRA AKTARILACAK
Geçen yıl bütçe hazırlanırken merkezi yönetim bütçesinden SGK’ya 2024 yılında 1 trilyon 512,9 milyar lira transfer öngörüldü. Yıl sonu gerçekleşmesinin ise bütçe hedefine yakın düzeyde, 1 trilyon 534,7 milyar lira olması bekleniyor. 2025 yılında merkezi yönetim bütçesinden SGK’ya aktarılacak para tutarı ise 2024’e göre yüzde 43 artışla 2 trilyon 188 milyar lira öngörülüyor.
SGK’ya gerçekleştirilen bütçe transferinin içinde 551,8 milyar lira öngörülen açığın yanı sıra, 880 milyar lira devlet katkısı, kaldırılan vergi iadesinin yerine emekliler için getirilen yaklaşık 150 milyar lira “ek ödeme” ile ödeme gücü olmayanların genel sağlık sigortası (GSS) primleri gibi kalemler bulunuyor. Ayrıca, primini düzenli ödeyen işverenler için sağlanan 5 puanlık prim indirimi de bütçeden karşılanıyor. 2023 yılında 84,5 milyar lira olan prim teşviklerinin 2024 yılında 250,4 milyar lira olması öngörülüyor. Gelecek yıl da 320 milyar liraya yaklaşması bekleniyor.
SGK’NIN GERÇEK AÇIĞI NE KADAR?
Son zamanlarda çok konuşulan SGK’nın açıkları tartışmasına katkı sunmak amacıyla bir konunun altını çizmekte fayda var. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca, SGK’nın topladığı primin dörtte biri oranında devlet katkısı uygulamasına başlandı. Devlet katkısı, SGK’nın normal gelirleri arasında gösteriliyor.
Devlet katkısının normal gelir olarak gösterilmesi dolayısıyla SGK’nın açıkları 2008 sonrası düştü. 2025 yılında 880 milyar lira devlet katkısı olmasaydı SGK’nın 2025 yılındaki açığı 551,8 milyar lira değil, 1 trilyon 432 milyar lira olacaktı.
EMEKLİ AYLIKLARININ GSYH’YA ORANI YÜZDE 6,1
Bugünlerde emekli aylığı ödemelerinin milli gelire oranı konusunda da tartışma yaşanıyor. Geçen yıl bütçe hazırlanırken 2023 yılında yüzde 5,4 olan emekli aylığı ödemelerinin gayri safi yurtiçi hasılaya (GSMH) oranının 2024 yılında yüzde 6,5’e çıkması öngörüldü. Ancak yıl sonu gerçekleşmesinin yüzde 6,1’de kalacağı tahmin ediliyor. 2025 yılındaki emekli aylığı ödemelerinin de GSYH’nın yüzde 6,1’inde kalması öngörüldü.
