DOĞUM BORÇLANMASI YAPARAK EMEKLİ AYLIĞI NE KADAR ARTIRILABİLİR?
Kamuda 34 yıldır SSK’lı olarak çalışmaktayım. Emekli aylığım He-Devlet’te 50.000 TL olarak görünmektedir. Tavandan ya da tabandan bir sene doğum borçlanması yapsam emekli aylığımda farklılık olur mu? Ne kadar ödeme yapmam gerekir? Aylık bağlama oranlarımı ne şekilde değiştirir? Hesaplanan maaşa katkısı olur mu? Önerileriniz doğrultusunda emeklilik başvurusu yapmak istiyorum. (Şükran A.)
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Doğum borçlanmasının emekli aylığına etkisi, borçlanma yapılacak çocuğun doğum tarihine göre değişir. En yüksek katkı 2000 öncesi dönemde doğan çocuk için yapılan borçlanmada, en düşük katkı ise 2008 sonrası doğan çocuk için yapılan borçlanmada olur.
Bu durum, askerlik borçlanması için de geçerlidir. Askerlik borçlanması da askerliğin yapıldığı tarihteki çalışmalara sayılır.
Askerlik, doğum gibi hizmet borçlanmalarında günlük en düşük prim tutarı 213,36 TL, en yüksek prim tutarı ise 1600,20 TL’dir. Bir çocuk için 360 gün doğum borçlanması yapmak istediğinizde en düşük tutardan 76.809,60 TL, en yüksek tutardan ise 576.072 TL prim ödemeniz gerekir.
Yukarıda da belirttiğim gibi, yapacağınız borçlanmanın emekli aylığına etkisi, borçlanma yaptığınız döneme göre değişir. Ancak, genel olarak emekli aylığını artırmak için askerlik veya doğum borçlanması yapmak, elde edilen emekli aylığı artışına değmiyor. Hatta bazı durumlarda hizmet borçlanması yapmanın emekli aylığını düşürücü etkisi de olabiliyor.
“Askerlik ve doğum borçlanması yapmak ne zaman avantaj sağlar?” derseniz, emekli olmak için prim gününüz eksik ise avantaj sağlar. Bu durumda da doğum borçlanması yaparken iki şeye dikkat edilmelidir. Örneğin 3 çocuk için borçlanma hakkı bulunan bir kadının sadece 720 gün borçlanma yapması yeterli ise doğum tarihi en eski olan çocuk için borçlanma yapmalıdır. Dikkat edilmesi gereken ikinci husus ise borçlanmanın sadece en düşük prim tutarı üzerinden yapılmasıdır.
Benim size tavsiyem, prim eksiğiniz bulunmadığına göre doğum borçlanması yapmayın.
ASKERLİK BORÇLANMASI 1261 KURALINA GÖRE EMEKLİLİK HAKKI SAĞLAR MI?
4/a tescil başlangıcım 10.12.1998. Bu tarihten itibaren yatan primlerim 106 gündür.
4/b tescil başlangıcım 18.04.2002. Bu tarihten 30.06.2022 tarihine kadar yatan primim 7367 gündür.
1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren yeniden 4/a kapsamında 781 gün primim bulunmaktadır. Şu an e – Devlet’te yatan toplam prim gün sayım 8254.
Askerlik borçlanması 4/a’dan 1261 günü tamamlamama katkı sağlar mı?
18 ay askerlik borçlanmasını yatırıp 7 ay daha çalışırsam 9000 günle BAĞ-KUR’dan emekli olabilir miyim? Sigorta girişim SSK, sonradan BAĞ – KUR’a geçtiğim için EYT’li olmama engel midir?
SSK’ dan emekli olunduğu zaman emekli maaş farkı oluyor mu? (Murat S.)
SSK’dan emeklilik daha avantajlıdır ve bu statüde emekli olabilmek için 480 gün eksiğiniz bulunmaktadır. Askerlik borçlanması hakkınız olduğu için ilk başta insanın aklına askerlik borçlanması ile eksik prim gününü tamamlamak gelebilir. Askerlik borçlanması, askerliğin yapıldığı döneme sayıldığı için SSK’ya tabi günleriniz artar ama son 1261 güne sayılmaz. Askerliğinizi son 3 yıl içinde yapmış olsaydınız, askerlik borçlanması ile kazandığınız günler 1261 güne sayılırdı. SSK kapsamında 1261 günü tamamlayabilmek için fiilen 4/a’lı çalışmaya devam etmekten başka şansınız bulunmuyor. Toplam 480 gün çalıştıktan sonra emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.
BAĞ-KUR kapsamında emekli olmayı düşünmeyin. Her ne kadar daha fazla prim günü ile emekli olacak olsanız da bağlanacak aylık daha düşük olur.
İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış bulunduğunuz için hangi statüde olursanız olun EYT yasasından yararlanırsınız.
ENGELLİNİN EMEKLİ AYLIĞI İLE NORMAL EMEKLİ AYLIĞI ARASINDA FARK VAR MIDIR?
Ben 2. derece engelli olarak çalışan kamu işçisiyim. 14.01.2025 tarihi itibarıyla emekli olmak istiyorum. Bu işyerimde 170 gün yıllık izin alacağım ve 19 yıllık çalışmam bulunmakta. EYT kanunundan dolayı hem normal hem de engelli olarak emekliliği hak etmiş durumdayım. Engelli ile normal emeklilik arasında fark var mıdır? İkisinin dilekçesi farklı mıdır? (Abdulkadir M.)
Engelli kişiler, ilk defa çalışmaya başladıkları tarihe göre aranan prim günü ve sigortalılık süresi koşullarını yerine getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilirler. İlk defa çalışmaya 1 Ocak 2011 tarihinden sonra başlayan 4/a statüsündeki kişiler 7200 prim gününü tamamlamak şartıyla kadın ise 58, erkek ise 60 yaşından önce emekli olamaz.
Buna karşılık, söz konusu tarihten sonra çalışmaya başlayan yüzde 60 ve daha üzeri oranda çalışma gücünde kayıp olan kişiler 3960 günle emekli olabilirler. Çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 50 – 59 arasında olanlar 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 prim günüyle, yüzde 40 – 49 arasında olanlar ise 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 prim günüyle emekli olurlar.
Engelliler genellikle asgari prim gününü tamamladıklarında emekli olmayı tercih ediyor. Emekli aylığı ise prim gününe göre bağlanıyor. Prim günü sayısı ve prime esas kazancı (çalışırken aldığı brüt ücret) yüksek olan kişiler daha yüksek emekli aylığı alırlar.
Siz normal emeklilik için gerekli prim gün sayısı koşulunu da yerine getirmiş olduğunuz için emekli aylığınız değişmez. Prim gün sayısına göre ne kadar aylığa hak etti iseniz o tutarda aylık bağlanır.
Normal emekliliğe hak kazandığınızdan engelli aylığı için başvurmanıza gerek yok. Normal emekliliğe hak kazanmamış olsaydınız elbette engelli emeklilik için ayrı başvuru yapmanız gerekirdi.
