OCAK ZAMMINDAN YARARLANMAK İÇİN EMEKLİLİK DİLEKÇESİNİ KASIM AYINDA VERMEK GEREKİR Mİ?
2024’te emeklilik başvurusunda bulunacağım. Emin olamadığım konu, mevcut emeklilere ocak ayında verilecek 2025 zammını alabilmek için kasım ayında mı emeklilik dilekçesi vermek gerektiği. Bir söylentiye göre, 2025 zammını alabilmek için sistemde 2024 yılına ait maaş görünmesi gerekiyormuş. Dilekçeyi aralık ayında verirsek emekliliğe ocak ayında başlıyoruz ve 2025 zammı alamıyormuşuz. Bu konuya açıklık getirebilirseniz memnun olurum. (Nadir D.)
Bu konuyu daha önce ayrıntılı bir şekilde yazdım ama sorular gelmeye devam ediyor. En başından belirteyim, bu söylenti doğru değil.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Emeklilik dilekçesini 31 Aralık tarihine kadar veren özel sektör işçisi ve BAĞ-KUR’lular ile dilekçesini 14 Ocak 2025 tarihine kadar veren, ücret ve maaşını ayın 15’inde alan kamu çalışanları 2024 yılı emeklisi kabul edilirler. Emekli aylığı özel sektör işçisi ve BAĞ-KUR’lularda 1 Ocak’tan, kamu çalışanlarında ise 15 Ocak’tan geçerli olmak üzere bağlanır.
Emekli aylığı hesaplanırken 2024 yılı ocak ayındaki yüzde 49,25 ve temmuz ayındaki yüzde 24,73 (toplam yüzde 86,16) oranındaki emekli aylığı zamları dikkate alınır. Bu kişiler ayrıca 2025 yılı ocak ayında SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine yapılacak zamdan yararlanırlar.
Ocak ayı zammından yararlanmak için 2024 yılında emekli aylığı almaya başlamış olmak gerekmez. Nereden kaynaklandığını bilemediğim bu söylenti veya iddia kesinlikle doğru değildir.
Emeklilik dilekçesini 2025 yılında verenler ise 2024 yılı ocak ve temmuz aylarında yapılan toplam yüzde 86,16 oranındaki zamdan yararlanamayacaklar. Onların e-Devlet’te şu an görünmekte olan emekli aylığı ocak ayında yeniden hesaplanacak. Aylıkları başlangıçta, bugünkü tutara göre yaklaşık yüzde 32 oranında düşecek. Sonra bu tutarın üzerine ocak ayı zammı eklenecek. Şubat ayında 2024 yılı gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) verisi açıklanacak. GSYH’daki artışın yüzde 30’u da nisan ayında emekli aylıklarına eklenecek. Bu ekleme sonrası 2024 emeklisine göre yüzde 31 dolayında fark oluşacak.
Bu anlattıklarımın daha iyi anlaşılabilmesi için basit bir örnek vereyim. Hali hazırda e-Devlet’te emekli aylığı 50.000 TL görünen bir kişiyi ele alalım. Emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 16 zam yapılacağını varsayalım.
Bu kişi emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihine kadar (kamu çalışanı ise 14 Ocak 2025) verdiğinde, ocak ayındaki yüzde 16 oranındaki zamla birlikte 58.000 TL aylık bağlanacak. Ocak ayının başından geçerli olmak üzere bu aylığını almaya başlayacak.
Aynı kişi emeklilik dilekçesini 2024 yılında vermezse ocak ayında emekli aylığı önce 37.900 TL’ye düşecek. Ocak ayındaki yüzde 16’lık emekli aylığı zammı uygulandığında aylığı 43.960 TL olacak. GSYH 2024 yılında yüzde 3,5 oranında artarsa bunun yüzde 30’undan yararlandırılarak nisan ayında emekli aylığı 44.270 TL olarak güncellenecek. Emekli aylığı yaklaşık 14.000 lira düşecek.
YURT DIŞI BORÇLANMASI İLE 2024 YILI EMEKLİSİ OLMAK 45 YAŞINDAKİ KİŞİ İÇİN AVANTAJLI MI?
1997 yılı girişliyim. EYT’den faydalanarak 5.825 prim gün sayısını doldurunca emekli olabiliyorum. Henüz 45 yaşındayım, emekli olursam da çalışmaya devam etmek durumdayım.
2002 – 2009 yıllarında yurt dışında çalıştığım için prim gün sayım eksik. Şu an toplamda 5.403 prim günüm var. Asgari ücret üzerinden 500 gün yurt dışı borçlanması yapabilirim fakat alt tutardan borçlanacağım için hesaplanan aylığım düşecek diye endişe ediyorum.
Şu an çalıştığım işyerinde prime esas kazancım tavandan (150.018,90 TL) yatıyor ve güncel hesaplanan emekli aylığım 47.046,65 TL. Primim yüksekten yattığı için emekli aylığım her ay artıyor.
Yüksekten prim ödeyerek çalışmaya devam edip en erken 2026 yılı ikinci yarısından emekli olmayı planlıyordum fakat 2024 yılından sonra emekli olanların aylığı düşecek ve telafisi olmayacak deniyor.
Çalıştığım firma EYT’li çalıştırıyor fakat ileride başka bir iş fırsatı çıkarsa emekli olmam dezavantaj da yaratabilir diye düşünüyorum. O nedenle en erken 2026 sonu emekli olmayı planlıyorum.
Eksik 500 günü düşükten borçlanıp 2024 yılı bitmeden emekli olmam mı, yoksa yüksek prim ödemesi ile çalışmaya devam edip 2026 yılı ikinci yarısında mı emekli olmam daha avantajlıdır? (Görkem Ö.)
Yurt dışı borçlanması yaparken öncelikle şunu dikkate almalısınız: Emekli aylığı almakta iken çalışamazsınız. 3201 Sayılı Yurt Dışı borçlanma Kanunu uyarınca, yurt dışı borçlanması ile emekli olanların emekli olduktan sonra çalışabilmesi için emekli aylıklarını kestirmesi gerekir. Aksi takdirde sigortalı bir işte çalışamazlar.
Sizin için seçenekleri değerlendirecek olursak, borçlanma yapmadığınızda prim gününü 2026 yılında dolduracağınızdan emekli aylığınızda yüzde 31 oranında düşüş olacak. Prime esas kazancınız yüksek olmakla birlikte bu düşüşü öyle 2-3 yılda telafi etmeniz mümkün değil.
Yurt dışı borçlanması yapıp emekliliğe hak kazandıktan sonra aylığı kestirerek bir ay sonra tekrar çalışmaya başladığınızda emekli aylığınızda düşüşü önlemiş olursunuz. Emekli aylığınız, sonraki yıllarda yaptığınız çalışmalara dayanarak 2024 yılı itibarıyla hak kazanmış olduğunuz tutarın üzerine ilave edilerek hesaplanır.
Borçlanmayı asgari ücret üzerinden yaparsanız 500 gün için 150 bin lira prim ödersiniz. Ödeyeceğiniz primle emekli aylığında 11 bin liralık düşüşü önlemiş olursunuz. Ödeyeceğiniz primi emekli olduğunuzda 13 ayda telafi edersiniz.
Asgari ücret üzerinden borçlanmanın emekli aylığı hesabında aylığı düşürücü etkisi dönemlere göre değişiyor. 2000 – 2008 arasındaki döneme ilişkin borçlanmaları asgari ücret üzerinden yapmanın etkisi daha azdır. Kaldı ki, borçlanma yapmadığınızda emekli aylığınızdaki düşüş çok daha fazla olacaktır. Tabii nihai karar size ait.
SİGORTALILIK SÜRESİ 30 ARALIK’TA DOLAN BU YIL EMEKLİLİK DİLEKÇESİ VEREBİLİR Mİ?
Benim prim günüm doldu. 5900 prim günüm bulunuyor. EYT’liyim. 25 yıllık hizmet sürem 30 Aralık’ta doluyor. Emeklilik dilekçesini 31 Aralık’ta verebilir miyim? (Azize D.)
İlk defa sigortalı çalışmaya 23 Mayıs 1997 veya öncesi tarihte başladıysanız 5900 prim gününüzü doldurduğunuza göre, 25 yıllık sigortalılık süresini doldurduğunuz tarihte emeklilik başvurusu yapabilirsiniz. Prim gününüzü 30 Aralık’ta tamamlarsanız 31 Aralık’ta emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.
