7 Ekim 2023’de başlayan İsrail-Hamas çatışmalarının ertesi günü İsrail-Lübnan hattında da gerginlik başlamıştı. İsrail-Lübnan Hizbullahı arasında yaşanan saldırılar geçtiğimiz Eylül ayında had safhaya çıktı. Lübnan’da 17-18 Eylül’de Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar meydana gelmişti. Patlamalarda ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 323 kişi yaralanmıştı.
Eylül ayından bu yana İsrail’in Lübnan’ın güneyine ve zaman zaman Beyrut’a düzenlediği saldırılar devam ederken uzun uğraşlar sonucu dün akşam ateşkese varıldı ve bu sabah TSİ 05.00’te ateşkes resmen başladı.
ATEŞKES YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Tel Aviv ve Beyrut’ta yerel saatle sabah 4 sularında ateşkes başladı. Bu, İsrail ve Hizbullah arasındaki 60 günlük ateşkes anlaşmasının artık yürürlüğe girdiği anlamına geliyor.
Bu Lübnan’daki 14 aylık savaşta önemli bir dönüm noktası. ABD Başkanı Joe Biden, Beyaz Saray’dan yaptığı açıklamada bu ateşkesin “tarihi” bir an olduğunu söyledi.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, aşırı sağcı müttefiklerinin muhalefetine rağmen Salı akşamı tüm kabinesinin anlaşmayı onaylamasının ardından ateşkesi onayladı. Netanyahu açıklamasında anlaşmayı uygulamaya hazır olduğunu söyledi, ancak Hizbullah tarafından bir ihlal olması durumunda İsrail’in “tam askeri hareket özgürlüğünü” koruyacağını da sözlerine ekledi.
Anlaşmanın şartlarına göre İsrail güney Lübnan’dan tamamen çekilirken, Hizbullah ağır silahlarını sınırın yaklaşık 25 km kuzeyindeki Litani Nehri’nin kuzeyine taşıyacak.
Geçiş aşamasında Lübnan ordusu, mevcut BM barış gücüyle birlikte tampon sınır bölgesine konuşlanacak. Uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlıkları 60 günlük ateşkesin ardından görüşülecek.
Biden, “Bu, düşmanlıkların kalıcı olarak sona ermesi için tasarlandı. Hizbullah’ın ve diğer örgütlerin İsrail’in güvenliğini bir daha tehdit etmesine izin verilmeyecek” dedi.
Biden ayrıca Gazze’ye ilişkin de “Önümüzdeki günlerde ABD; Türkiye, Mısır, Katar ve İsrail’le birlikte Gazze’de ateşkes için yeni bir girişimde bulunacak.” şeklinde konuştu.
LÜBNAN BAŞBAKANI BIDEN İLE GÖRÜŞTÜ
Lübnan Başbakanı Necib Mikati, İsrail’le yapılan ateşkes anlaşmasını memnuniyetle karşıladı ve İsrail’e anlaşmanın şartlarına tam olarak uyması ve işgal ettiği tüm Lübnan bölgelerinden çekilmesi çağrısında bulundu.
Lübnan resmi ajansı NNA’nın haberine göre, ABD Başkanı Joe Biden, Lübnan ile İsrail hükümetleri arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını açıklamasından sonra Başbakan Mikati ile telefonda görüştü.
Telefon görüşmesinde Mikati, Başkan Biden’a Amerika’nın Lübnan’a verdiği destek ve Biden’ın Kıdemli Danışmanı Amos Hochstein’ın ateşkese ulaşma çabaları için teşekkür etti.
Mikati, ABD ve Fransa’nın katkısıyla varılan ateşkes kararını memnuniyetle karşıladığını ifade etti.
BIDEN YÖNETİMİ TRUMP YÖNETİMİNİ BİLGİLENDİRDİ
Diğer yandan Biden yönetiminin, 20 Ocak 2025’te göreve gelecek seçilmiş başkan Donald Trump’ın ekibini ateşkese ilişkin yakından bilgilendirdiği ifade edildi.
Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak seçtiği Mike Waltz, İsrail kabinesinin anlaşmayı imzalamasından kısa bir süre önce yaptığı paylaşımda, “Herkes Başkan Trump yüzünden masaya oturuyor” dedi.
ATEŞKES BAŞLAYANA KADAR SALDIRILAR SÜRDÜ
Diğer yandan İsrail ordusunun ateşkes yürürlüğe girmeden önceki son saate kadar Lübnan’a yönelik saldırıları sürdü. İsrail ordusunun tahliye uyarısı yapmasının ardından güney Beyrut’a saldırılar düzenlendiği bildirildi.
İRAN ATEŞKES KARARINDAN MEMNUN
İran, İsrail’in Lübnan’daki ‘saldırganlığının’ sona ermesini ve İsrail ile Lübnan Hizbullahı arasındaki ateşkesi memnuniyetle karşıladı.
AFP’nin bildirdiğine göre, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Esmaeil Baghaei, İran’ın “Lübnan hükümetine, ulusuna ve direnişine verdiği kesin desteği” vurgulayarak, İsrail’in “Lübnan’a yönelik saldırganlığının” sona ermesi haberini “memnuniyetle karşıladığını” söyledi.
ANLAŞMANIN MADDELERİ
Hizbullah ve Lübnan topraklarındaki diğer silahlı gruplar, İsrail’e karşı herhangi bir saldırı eylemi gerçekleştirmeyecek.
Buna karşılık, İsrail de Lübnan’daki kara, hava ve deniz hedeflerine karşı herhangi bir saldırgan askeri eylemde bulunmayacak.
İsrail ve Lübnan, BM Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararının önemini kabul edecek.
Bu taahhütler, İsrail veya Lübnan’ın doğal savunma hakkını kullanma yetkisini ortadan kaldırmayacak.
Güney Lübnan’da yalnızca resmi Lübnan güvenlik ve askeri güçleri silah taşıma veya güç konuşlandırma yetkisine sahip olacak.
Lübnan’a yapılacak tüm silah satışı, temini ve üretimi, Lübnan Hükümeti’nin denetimi ve kontrolü altında olacak.
Silah ve silahla ilgili malzeme üreten yetkisiz tüm tesisler kaldırılacak.
Tüm askeri altyapı ve mevziler sökülecek ve bu taahhütlere uygun olmayan yetkisiz silahlar el konulacak.
İsrail ve Lübnan tarafından kabul edilecek bir komite, bu taahhütlerin uygulanmasını izlemek ve sağlamak için kurulacak.
İsrail ve Lübnan, bu taahhütlerin olası ihlallerini Komite’ye ve UNIFIL’e rapor edecek.
Lübnan, sınır geçiş noktaları ve güney bölgesini tanımlayan plan dahilindeki tüm sınırlar boyunca resmi güvenlik ve askeri güçlerini konuşlandıracak.
İsrail, Mavi Hat’ın güneyine güçlerini kademeli olarak 60 güne kadar bir süre içinde çekecek.
ABD, İsrail ile Lübnan arasında tanınan bir kara sınırına ulaşmak amacıyla dolaylı müzakereleri destekleyecek.
