BBC’nin uluslararası editörü Jeremy Bowen’ın sorularına yanıt veren Hamas’ın iki numaralı ismi, 7 Ekim 2023’te Hamas savaşçılarının sivilleri hedef aldığını inkar etti.
7 Ekim’deki saldırıda çoğu İsrail vatandaşı 1200 sivil hayatını kaybetti, 250’si rehin alınarak Gazze’ye götürüldü.
Hamas, ABD, İngiltere, Avrupa Birliği dahil çeşitli ülkelerin “terör örgütü” listesinde yer alıyor.
Röportaj Hamas’ın siyasi yönetiminin büyük kısmının konuşlandığı Doha’da yapıldı.
Halil el Hayya, selefi İsmail Haniye’nin Temmuz ayında İsrail tarafından suikasta uğramasının ardından örgütün Gazze dışındaki en üst düzey yöneticisi oldu.
İran, bu röportaj kaydedildikten yaklaşık bir saat sonra İsrail’e balistik füzelerle saldırdı.
“Dünyaya uyarı göndermemiz gerekti”
JB (Jeremy Bowen): Geçen sene 7 Ekim’e geri dönelim, Hamas İsrail’e neden saldırdı?
HH (Halil el Hayya): Dünyaya bir uyarı göndermemiz; onlara davası ve talepleri olan bir halk olduğumuzu söylememiz gerekiyordu. Siyonist düşman İsrail’e bir darbeydi ve uluslararası topluma bir uyanış çağrısıydı.
İnsanlara onlarca yıldır işgal altında yaşayan bir halk olduğunu anlatmak için bir şey yapmamız gerekiyordu.
JB: Neden çocuklar dahil bu kadar çok sivil öldürüldü?
HH: 7 Ekim’de direniş savaşçılarımızı sivilleri, kadın ve çocukları hedef almamaları için uyardık.
Hedef Gazze’de sürekli öldüren, bombalar yağdıran ve yok eden işgal askerleriydi. Sivillerin öldürülmesini desteklemiyoruz.
Sahada kesinlikle kişilere bağlı hatalar ve eylemler gerçekleşti. Savaşçılar hayatlarının tehlikede olduğunu düşünmüş olabilir.
JB: Adamlarınız tehlikede değildi, yerde oturan dehşete uğramış sivillerin başında silahlarla bekliyorlardı. Buna savaş denemez.
HH: Savaşçıların evlere nasıl girdiklerini gördük. Ailelerle konuştular, yemek yiyip bir şeyler içtiler.
JB: Üzgünüm, onlara ateş ediyorlardı. Görüntüleri var.
HH: Girdikleri bazı evlerdeki kadın ya da çocukların hiçbiri korkmamıştı. O videolar işgalci İsrail tarafından yayımlandı. Bizim tarafımızdan değil.
JB: 7 Ekim’den bu yana olanlara geçelim. Aradan geçen bir yılda Gazze enkaz içinde, çoğunluğu siviller olmak üzere 40 binden fazla ölü var, İsrail’e karşı savaşma kapasiteniz büyük ölçüde azaldı. Bütün bunlara değdi mi? Böyle bir şey olacağını öngörmüş müydünüz?
HH: Bundan kim sorumlu? İşgal ve ordusu. Gazze’yi kim yok etti? İnsanlarını kim öldürdü? Şu anda sığınaklarda, okullarda ve hastanelerde sivilleri kim öldürüyor?
Dünyaya ve uluslararası hukuku yapanlara sorun. Kendimizi savunuyoruz. İşgalden 1200 kişi öldürüldüyse, bu İsrail’in 50 bin kişiyi öldürmesini ve Gazze’nin tamamını yok etmesini nasıl meşrulaştırıyor? Onlar için bu kadarı yeterli değil mi? Ama öldürme, işgal ve yok etme arzusuyla motive olmuş durumdalar.
“Sivilleri kalkan olarak kullanmıyoruz”
JB: İsrailliler çok açık bir şekilde savaş hukukuna saygılı davrandıklarını ve bu kadar çok sivilin ölmesinin sizin ve Hamas’ın sivil nüfus içinden savaşmanız ve onları kalkan olarak kullanmanızdan kaynaklandığını söylüyor.
HH: Bu doğru değil. Camilerde hiçbir savaşçı yokken, sahiplerinin başına yıktılar. Evleri ve yüksek binaları içleri boşken yok ettiler. İçlerinde tek bir savaşçı olmayan evleri bombaladılar. Tüm bunlar İsrail propagandası.
JB: Rehinelerle ilgili konuşabilir miyiz; kadın ve çocuklar dahil 250’den fazla kişiyi rehin almak gerekli miydi?
HH: 7 Ekim’in hedeflerinden biri az sayıda İsrail askerini kaçırmak ve onları Filistinli mahkumlarla takas etmekti. Ancak Gazze Birimi direniş savaşçıları karşısında tamamen çökünce çok sayıda rehine aldık. Planımız kadın ve çocuklar dahil sivilleri rehin almak değildi.
JB: Bu kadınlardan bazıları geri geldikten sonra cinsel tacize uğradıklarını söylediler.
HH: Tüm Filistinlilerin ve direniş savaşçılarının emirleri ve ahlakı, insancıldı. Biz İslam dini, kültürü ve ulusal medeniyetine göre yetiştirildik. Onları kendimizi koruduğumuz gibi koruyoruz. Cinsel ya da başka türlü saldırı asla kanıtlanmadı.
JB: Hayır, bazı kadınlar cinsel saldırıya uğradıklarını söyledi. Nova müzik festivalindeki genç kadınlar. Kadınlar 7 Ekim ve sonrasında cinsel tacize uğradıklarını söylüyorlar, artan sayıda kanıt var.
HH: Size söyledim, emirler oldukça netti. Sorumsuz insanlar tarafından anormal eylemler olmuş olabilir ama bunlar sadece iddialar.
“Biz teslim olsak çocuklarımız olmaz”
JB: Peki ateşkes? İsrail doğru koşullarda ateşkesi kabul edeceğini söylüyor. Siz rehineleri iade etseniz ve savaş sona erse, bunu kabul eder miydiniz? Bunun konuşulduğunu biliyorum.
HH: Soru şu ki, [İsrail Başbakanı Binyamin] Netanyahu ne zaman savaşı bitirmeye karar verecek? Dünya ne zaman ona savaşı durdurmaya zorlayacak? Savaşı devam ettirmek Netanyahu ve İsrail işgalinin kararı.
JB: Bunu yapabilirdiniz. Teslim olabilirdiniz.
HH: Nasıl teslim olabiliriz? İşgale direnen insanlar pes etmezler. Teslim olursak, ki bu imkansız, çocuklarımız ve insanlarımız vazgeçmeyecektir.
Neden teslim olalım? İşgalin öldürmeyi durdurması gerekiyor. 2 Temmuz’da ateşkes anlaşmasına yakındık. Yeni koşulları kim öne sürdü? Netanyahu! Bu yüzden anlaşma yapılamadı.
JB: Savaşınızı kaybediyorsunuz, Gazze enkaz altında, on binlerce kişi öldü, İsrail Lübnan’ı vuruyor ve güçlü hissediyorlar. Kazanmıyorsunuz değil mi?
KAH: Ailem, çocuklarım, akrabalarım ve komşularım Gazze’de. Onların gözleriyle görüyoruz. Onların acısını hissediyoruz. Yaraları için ağlıyoruz. Onları inciten bizi de incitiyor.
Dünya bize meşru haklarımızı verse bu şiddet döngüsü kırılabilir. Ancak İsrail bunu istemiyor. Dünya İsrail’in bütün bölgeyi yakmak istediğini anlamalı.
Filistinliler bir devlet kurma, mültecilerin geri dönmesi ve kendi kaderlerini tayin etme hakkını almazsa bölge sakinleşmeyecek, ne kadar ölüm ve katliam yaşanırsa yaşansın.
JB: Sizin için İsrail devleti geleceğin bir parçası mı? Hamas’ın kuruluş tüzüğü Siyonist devletin yok edilmesini öngörüyordu.
“Bize hakkımızı verin”
HH: İsrail’in Hamas ve Filistinlileri yok etmek istediğini söylüyoruz.
İsrail Hamas ve Filistinlilerin kendisini yok etmek istediğini haykırıp iddia ediyor. İsrail’e Filistin halkı hakkında ne düşündüğünü soralım. Bize haklarımızı verin, bize tam egemen bir Filistin devleti verin.
JB: İsrailliler iki devletli çözümü, sizin gibi insanların devletlerini yok etmek ve insanlarını öldürmek istemesinden korktukları için kabul etmediklerini söylüyor.
HH: Şimdiye kadar İsrail tek devletli ya da iki devletli bir çözümü kabul etmedi. İsrail her şeyi reddediyor – uluslararası anlaşmalar, hukuk ve bizim haklarımız.
JB: Kendinizi terörist olarak görüyor musunuz? İsrail sizi böyle nitelendiriyor.
HH: Özgürlük istiyorum ve insanlarımı savunuyorum. İşgale göre liderler, kadınlar ve çocuklar, hepimiz teröristiz. İsrail liderlerinin bize ne dediklerini duydunuz. Hepimize hayvan dedi.
